W ciągu ostatnich dni temperatura powietrza znacznie spadła co sprzyjało wchodzeniu na lód i zachęciło wędkarzy do łowienia ryb spod lodu. Zamarznięte stawy, jeziora i rzeki zawsze niosą za sobą niebezpieczeństwo. Lekkomyślność dorosłych oraz pozostawianie bez opieki dzieci, zbiera co roku śmiertelne żniwo. Mimo ostrzeżeń co roku pod lodem ginie kilka osób.
W ostatnich dniach do tragicznego wypadku doszło na jeziorze Kisajno w powiecie giżyckim gdzie dwóch mężczyzn utonęło. Podczas wędkowania załamał się pod nimi lód.
Ponadto, od początku roku Policja odnotowała 4 przypadki utonięcia osób w wyniku załamania się lodu.
Okres zimowy to również czas rekreacji na świeżym powietrzu dla dzieci i młodzieży. Nieprzemyślane, lekkomyślne korzystanie z uroków zimy może zakończyć się tragicznie. Kontrolujmy, gdzie bawią się nasze dzieci. Uczulmy je na niebezpieczeństwo, jakie niesie ze sobą zabawa na zamarzniętych rzekach i jeziorach. Sprawdźmy, czy w razie potrzeby będą umiały wezwać pomoc. Uczmy przewidywania i unikania sytuacji zagrażających życiu i zdrowiu.
Pamiętajmy, że każde wejście na zamarznięty zbiornik wodny jest ryzykowne. Lód ulega ciągłym zmianom, również dobowym i nigdy nie ma tej samej grubości na całym zbiorniku. Poruszanie się po lodzie bez odpowiedniej wiedzy i sprzętu asekuracyjnego może zakończyć się tragicznie.
Co robić, jeśli pod kimś załamie się lód:
W przypadku załamania lodu starajmy się zachować spokój i próbujmy wzywać pomocy. Najlepiej położyć się płasko na wodzie, rozłożyć szeroko ręce i starać się wpełznąć na lód. Starajmy się poruszać w kierunku brzegu leżąc cały czas na lodzie.
Kiedy zauważymy osobę tonącą, nie biegnijmy w jej kierunku, ponieważ pod nami również może załamać się lód. Nie wolno też podchodzić do przerębla w postawie wyprostowanej, ponieważ zwiększamy w ten sposób punktowy nacisk na lód, który może załamać się pod ratującym. Najlepiej próbować podczołgać się do tonącego.
Jeśli w zasięgu ręki mamy długi szalik lub grubą gałąź, spróbujmy podczołgać się na odległość rzutu i starajmy się podać poszkodowanemu drugi koniec.
Jeśli sami nie mamy możliwości udzielić poszkodowanemu pomocy, natychmiast poinformujmy o wypadku najbliższą jednostkę Policji lub Straży Pożarnej.
Po wyciągnięciu osoby poszkodowanej z wody należy okryć ją czymś ciepłym (płaszczem, kurtką) i jak najszybciej przetransportować do zamkniętego, ciepłego pomieszczenia, aby zapobiec dalszej utracie ciepła. Pamiętajmy, że nie wolno poszkodowanego polewać ciepłą wodą, ponieważ może to spowodować u niego szok termiczny.
W miarę możliwości należy podać poszkodowanemu słodkie i ciepłe (ale nie gorące) płyny do picia. Osobę poszkodowaną powinien także obejrzeć lekarz.
Załamanie lodu i pomoc osobom tonącym
Lubimy spędzać wolny czas nad wodą. Latem chętnie przebywamy nad jeziorem, rzeką czy morzem. Zimą, gdy temperatury spadną poniżej 0°C, zamarznięte akweny kuszą nas do wejścia na lód. Korzystając z tych form wypoczynku, zawsze pamiętaj o niebezpieczeństwach, które mogą cię tam spotkać.
1. Przyczyny utonięć
Utonięcia należą do najczęstszych przyczyn śmierci wśród osób młodych. Najczęściej dochodzi do nich w sezonie letnim, na niestrzeżonych kąpieliskach. Według danych statystycznych Komendy Głównej Policji, w Polsce z powodu utonięć umiera rocznie ok. 400 osób, a w 2014 r. było ich aż 646.
Ciekawostka Ile osób na świecie rocznie umiera z powodu utonięcia? Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ocenia, że każdego roku z powodu utonięcia umiera na całym świecie 450 000 osób.
Najczęstsze przyczyny utonięć:
pływanie pod wpływem alkoholu lub narkotyków,
kąpiel w miejscach niedozwolonych lub niestrzeżonych,
niedostateczna umiejętność pływania,
przecenienie swoich sił,
skakanie do wody „na główkę”,
skurcze mięśni,
brawura,
lekkomyślność.
Gdy widzimy, że osoba pod wpływem alkoholu wchodzi do wody, powinniśmy ją powstrzymać lub zawiadomić ratownika
Zapamiętaj! Osoby, które się topią, mogą nie być w stanie wzywać pomocy. Zużywają one całą swoją energię do podejmowania prób skutecznego oddychania i utrzymania głowy nad wodą. Ponadto, jeśli woda dostanie się do dróg oddechowych, często dochodzi do skurczu krtani, co utrudnia wołanie o pomoc.
2. Pierwsza pomoc tonącym
Tonący najpierw wpada w panikę. Zanurzając się w wodzie, wstrzymuje oddech, ale tylko do chwili, gdy w płucach zgromadzi się nadmiar dwutlenku węgla. Zbyt duża jego ilość powoduje wznowienie oddychania niezależnie od woli tonącego. Woda zaczyna wlewać się do jamy ustnej i dalej przedostawać się do dróg oddechowych, a tonący, broniąc się przed tym, zaczyna ją połykać. Gdy woda wypełni żołądek, taka osoba zaczyna wymiotować. W tym czasie poszkodowany (który już od jakiegoś czasu nie oddycha) zaczyna tracić przytomność i woda wlewa się do jego płuc. W wyniku tego dochodzi do niedotlenienia i w konsekwencji – do zatrzymania oddechu, a następnie krążenia.
Kliknij, aby uruchomić podgląd Źródło: utpal. (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0.
Ważne! Jeżeli widzisz osobę tonącą, a nie jesteś przeszkolonym ratownikiem, staraj się nie wchodzić do wody. Osoba tonąca, w ferworze walki o swoje życie nabiera tyle siły, że może cię utopić.
Udzielając pomocy osobie tonącej, zawsze pamiętaj o własnym bezpieczeństwie. Jeśli to możliwe, prowadź akcję ratunkową, nie wchodząc do wody. Kilka sposobów udzielania takiej pomocy prezentuje zdjęcie poniżej:
Po wyciągnięciu poszkodowanego na brzeg sprawdź, czy oddycha. Jeżeli oddech jest zachowany, ułóż osobę w pozycji bocznej bezpiecznej. Jeżeli nie oddycha, należy jak najszybciej rozpocząć resuscytację krążeniowo‑oddechową, najlepiej od 5 wdechów ratowniczych. Natychmiastowe rozpoczęcie i prawidłowe prowadzenie oddechów ratowniczych zmniejsza niedotlenienie, które w przypadku tonięcia jest pierwotną przyczyną zatrzymania oddechu, a następnie krążenia.
Zapamiętaj! Przed rozpoczęciem sztucznego oddychania niekiedy trzeba usunąć z jamy ustnej ciała obce (np. piasek, wodorosty, protezę zębową), natomiast całkowicie niecelowe jest usuwanie wody z dróg oddechowych.
Po 5 wdechach wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej i kontynuuj resuscytację krążeniowo‑oddechową w stosunku 30 uciśnięć do 2 oddechów. Podczas resuscytacji poszkodowanych wyciągniętych z wody należy unikać prowadzenia samych ucisków klatki piersiowej, ponieważ jest to zwykle mało skuteczne. Jeżeli oddech powróci, koniecznie ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej, ponieważ istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że zacznie on wymiotować.
Instrukcja: Pierwsza pomoc tonącym Krok 1 Oceń miejsce zdarzenia pod kątem bezpieczeństwa. Krok 2 Głośno wołaj o pomoc i staraj się nie spuszczać wzroku z tonącego. Krok 3 Jeżeli to możliwe, prowadź akcję ratunkową nie wchodząc do wody (użyj kija, deski, koła ratunkowego, łodzi itp.). Krok 4 Po wyciągnięciu poszkodowanego z wody, sprawdź jego funkcje życiowe. Krok 5 Jeśli poszkodowany nie oddycha, rozpocznij RKO od pięciu wdechów ratowniczych. Krok 6 Kontynuuj RKO, wykonując na przemian 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 oddechy ratownicze.
3. Zasady bezpiecznego korzystania z kąpieliska
Najbezpieczniej spędzać wolny czas na kąpieliskach strzeżonych, na których dyżury pełnią ratownicy Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (WOPR). Flagi, które ratownicy wywieszają na kąpieliskach, oznaczają:
biała – kąpiel dozwolona,
czerwona – zakaz kąpieli,
brak flagi oznacza brak ratowników na kąpielisku.
Miejsca, gdzie nie wolno wchodzić do wody, oznacza się znakiem zakazu.
Przebywając nad wodą, zawsze zachowuj ostrożność i zdrowy rozsądek oraz przestrzegaj niżej podanych zasad, które zwiększą twoje bezpieczeństwo:
kąp się tylko wtedy, gdy wywieszona jest biała flaga – masz wtedy pewność, że kąpielisko jest strzeżone przez ratowników;
gdy przy kąpielisku strzeżonym widzisz czerwoną flagę lub gdy nie ma jej wcale, zrezygnuj z kąpieli;
nie wchodź do wody (i nie pozwalaj na to innym) po spożyciu alkoholu lub środków odurzających – najczęściej toną osoby będące pod wpływem alkoholu;
nie wchodź do wody zaraz po opalaniu się na słońcu – może to grozić wstrząsem termicznym lub utratą przytomności;
po wejściu do wody najpierw schłodź okolicę serca, karku, głowy oraz twarz. Przygotujesz w ten sposób swój organizm na zmianę temperatury, która nastąpi, gdy zanurzysz całe ciało;
nie skacz do wody na główkę, szczególnie jeśli nie znasz dobrze miejsca (niebezpieczne są zwłaszcza rzeki, ponieważ nigdy nie wiadomo, czy coś nie płynie pod taflą wody); taki skok może doprowadzić do urazów kręgosłupa i kalectwa;
nie odpływaj sam daleko od brzegu – może nie wystarczyć ci sił na powrót, a dodatkowo zmniejsza to szansę na dopłynięcie do ciebie ratownika;
nie wchodź do wody po zapadnięciu zmroku lub podczas ograniczonej widoczności, ponieważ możesz stracić orientację i mieć problem z powrotem na brzeg;
jeżeli złapie cię skurcz mięśni, nie wpadaj w panikę, tylko od razu poproś kogoś o pomoc;
unikaj opalania się na wodzie, ponieważ możesz nieświadomie odpłynąć zbyt daleko brzegu lub dostać udaru słonecznego;
nigdy nie wchodź do wody w okolicach mostów, portów i przystani, ponieważ są to miejsca potencjalnie niebezpieczne, gdzie mogą cię spotkać różne zagrożenia;
w słoneczne dni noś nakrycie głowy.
Ważne! Jeżeli wydaje ci się, że ktoś potrzebuje pomocy, nie bądź obojętny, tylko niezwłocznie poinformuj ratowników WOPR, dzwoniąc na ogólnopolski telefon ratunkowy nad wodą 601 100 100 lub europejski numer alarmowy 112.
4. Załamanie się lodu
Zimą, gdy temperatury spadają poniżej 0°C, na zbiornikach wodnych pojawia się lód, a wraz z nim – miłośnicy chodzenia po lodzie. Pamiętaj, że każde wejście na taflę lodu jest ryzykowne. Minimalna grubość lodu, na który można wejść, to 10 cm, ale pokrywa lodowa nawet przy bardzo niskich temperaturach w różnych miejscach ma różną grubość (np. lód jest zawsze cieńszy w miejscu, gdzie rozrastają się trzciny, a także w okolicach tam, mostów, śluz i w szczególności ujść wody).
Ciekawostka Jak zamarzają zbiorniki wodne? Mniejsze zbiorniki wodne często zamarzają od razu na całej powierzchni. Początkowo tworzy się cienka warstwa lodu, która potem przyrasta. Większe akweny przeważnie zamarzają najpierw przy brzegu. Na środku woda zamarza później, przez co lód w tym miejscu jest znacznie cieńszy niż przy brzegu.
W sytuacji załamania się lodu wyjście z lodowatej wody jest bardzo trudne, nawet dla osoby dobrze pływającej. Brak jakiegokolwiek miejsca zaczepienia, ręce ślizgające się po mokrym lodzie i przenikające zimno, w większości przypadków uniemożliwiają samodzielne wyjście z wody. Głównym powodem śmierci osób, pod którymi załamał się lód, jest hipotermia.
Jeśli załamie się pod tobą lód, postępuj w następujący sposób:
natychmiast wołaj o pomoc,
nie wykonuj gwałtownych ruchów,
spróbuj wydostać się na lód w kierunku, z którego przyszedłeś,
jeżeli lód załamuje się przed tobą, posuwaj się w kierunku, z którego przyszedłeś, załamując przed sobą lód tak daleko, jak będzie to możliwe (jeśli lód nie będzie się już załamywał, wydostań się na niego),
po lodzie poruszaj się, czołgając, a gdy tafla lodu będzie robiła się coraz grubsza, przemieszczaj się na czworakach,
znajdź ciepłe schronienie najszybciej, jak to możliwe,
jeśli nie możesz wydostać się na lód, wołaj o pomoc i staraj się nie ruszać (ograniczysz w ten sposób utratę ciepła z organizmu).
Zapamiętaj! W czasie przebywania na lodzie z chwilą usłyszenia jakichkolwiek trzasków czy zauważenia pęknięć, bezzwłocznie zatrzymaj się i bardzo spokojnie, bez paniki, wycofaj się na przebytą wcześniej trasę i natychmiast zejdź z lodu.
Kiedy zauważysz osobę, pod którą załamał się lód:
natychmiast wezwij pomoc,
nie wchodź na lód, ponieważ jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że pod tobą również się załamie,
jeżeli poszkodowany jest blisko brzegu, postaraj się podać mu jakiś przedmiot lub rzucić coś, czego mógłby się trzymać (np. linę, gałąź, kurtkę),
pomóż poszkodowanemu wydostać się na krawędź lodu,
po wyciągnięciu poszkodowanego zabezpiecz go przed utratą ciepła (zdejmij mokre ubrania, okryj czymś suchym, podaj ciepły napój, słodki baton).
Odpowiednie służby są wyposażone w specjalistyczny sprzęt do wyciągania ludzi, pod którymi załamał się lód. Zapewnia on bezpieczeństwo nie tylko potrzebującemu pomocy, ale również ratownikom. Na poniższej fotografii widać jeden ze sposobów wyciągania poszkodowanego przez trzech ratowników.
Podsumowanie
Zdecydowana większość utonięć jest rezultatem lekkomyślności, brawury i wchodzenia do wody pod wpływem alkoholu.
Główną przyczyną śmierci podczas tonięcia jest niedotlenienie. U osoby nieoddychającej już po 4‑5 min rozpoczyna się umieranie komórek mózgowych, a pogotowie, nawet wezwane natychmiast, przyjedzie po kilku bądź kilkunastu minutach. Jeżeli w tym czasie nie zaczniemy udzielać tonącemu pomocy, jego szanse na przeżycie dramatycznie maleją.
Udzielając pomocy osobie tonącej, należy zwrócić szczególną uwagę na swoje bezpieczeństwo i unikać wchodzenia do wody. Akcję ratowniczą najlepiej prowadzić z brzegu, podając lub rzucając tonącemu element pływający.
Po wyciągnięciu poszkodowanego na brzeg, w przypadku braku oddechu, należy jak najszybciej rozpocząć resuscytację krążeniowo‑oddechową.
Udzielając pomocy osobie, pod którą załamał się lód, pamiętaj, że jest on zbyt cienki i najprawdobodobniej ciebie również nie utrzyma. Dlatego nigdy nie wchodź na lód, który załamał się pod inna osobą!
Wzywając pomoc, pamiętaj o numerach alarmowych.
źródło materiału:
1)https://epodreczniki.pl/a/zalamanie-lodu-i-pomoc-osobom-tonacym/DcQtsA5Ue
2) www.policja.pl